نیترات چیست؟

نیترات(No-3)  که جدیدا نام آن را زیاد می شنویم و می دانیم که ماده ای خطرناک است و سلامتی انسان ها را تحدید می کند. این آلاینده یکی از منابع مهم تامین نیتروژن برای گیاهان است و نقش مهمی در چرخه ی نیتروژن دارد. نیترات به راحتی در عمل اکسیداسیون تولید می شود و می تواند در همه جای محیط زیست حضور داشته باشد. هنگامی که کود های حاوی نیتروژن به خاک تزریق می شود، نیترات توسط باران و آبیاری گیاهان و درختان و… به آب های زیر زمینی نفوذ پیدا می کند.

ادرار و مدفوع حیوانات و انسان ها مقدار زیادی نیترات وارد آب های زیر زمینی و محیط زیست می کند پس جای تعجب نیست که هر روز نیترات آب در حال افزایش باشد. نیترات در آب به صورت محلول وجود دارد و فقط در صورت تصفیه ی پیشرفته ی آب می توان نیترات را به طور کامل از بین برد. در شهرهای بزرگ مانند: تهران، مشهد و تقریبا تمامی شهرهای ایران که مشکل فاضلاب دارند و فاضلاب از طریق چاه ها دفع می شود، همواره شاهد نفوذ گسترده ی نیترات در آب های زیر زمینی هستیم. همانطور که گفتیم نیترات از آلاینده های محلول در آب است و با فرایند کلرزنی به طور کامل از بین نمی رود و نیازمند روش های تخصصی تر مثل اسمز معکوس است.

اثرات نیترات بر سلامتی انسان

نیترات اثرات سرطان زا و غیر سرطانی بر سلامتی انسان دارد. یکی از بیماری هایی که توسط نیترات محلول در آب در بدن انسان بوجود می آید؛ سندرم( BlueBaby)  یا (کودک آبی ) است. این عارضه اطراف چشم ها و دور دهان را سیاه می کند به این دلیل که اکسیژن کافی به بافت ها نمی رسد و هموگلوبین های خون کودک کاهش پیدا می کنند، درواقع هموگلوبین ها تبدیل به  متهموگلوبین می شوند و پوست بدن  نوزاد به رنگ آبی متمایل می شود. این عارضه اولین مسمومیت با نیترات است که در آن نیترات تبدیل به نیتریت  شده و در گروه کودکان زیر شش ماه بسیار رایج است، زیرا آسیب پذیری این گروه به دلیل بالا بودن PH  معده آن ها و زیاد بودن باکتری های موجود در آن محیط نیترات را زنده می کنند و اجازه می دهند که هموگلوبین ها از بین بروند. از دیگر علائم این بیماری تنگی نفس، سردرد و خواب آلودگی می باشد.

از اثرات دیگر آب آلوده به نیترات می توان به سرطان معده و در کل مشکلات گوارشی اشاره کرد. تحقیقات نشان داده که رابطه مستقیمی بین افزایش نیترات آب و مشکلات گوارشی وجود دارد که این امر بسیار صادق است؛ زیرا روزانه تعداد افرادی که به مشکلات گوارشی مخصوصا معده درد مبتلا می شوند، در حال افزایش است. در دانشگاه های خارج از ایران جدیدا تحقیقاتی روی افزایش جمعیت و طبعیعتا آلوده شدن آب ها و افزایش تومور های مغزی انجام شده است که نتیجه ی تحقیقات مبنی بر افزایش چند برابری سرطان ها و تومور های مغزی با نوشیدن آب آلوده است.

مصرف نیترات در طولانی مدت باعث افزایش اسید معده، کمبود آنزیم، افسردگی، تاثیر بر سیستم های عصبی و سبب مرگ می شود. همچنین نیترات در کاهش زاد و ولد و نقص جنین مؤثر است و این گونه مستقیم با مرگ انسان ها ارتباط دارد. بر اساس استاندارد « سازمان جهانی بهداشت » میزان مجاز نیترات در آب آشامیدنی 3 میلی گرم بر لیتر است. البته این میزان در کشور های مختلف، متفاوت است.

روش های حذف نیترات آب

1. تقطیر روشی است که می تواند به طور کامل نیترات آب را از بین می برد ولی هم انرژی زیادی از ما می گیرد و هم فرصت زیادی می خواهد و طبیعی است که هزینه بر هم باشد. از دلایل دیگر خوب نبودن این روش می توان به رسوب گرفتن زیاد این سیستم ها اشاره کرد.
2. سیستم های تبادل یونی با سیستم رزینی با استفاده از فرآیند تبادل یونی، یون های رزین با یون های آب تبادل و جایگزین می شوند. این دستگاه ها شامل مخزن هایی هستند که آب بعا از ورود به آن ها نیترات خود را از دست می دهد. این روش هم بسیار هزینه بر است و نیازمند تعویض و احیای مجدد رزین است.
3. سیستم های تصفیه ی آب اسمز معکوس بهترین روش برای حذف نیترات آب است. در این روش نیترات 99% حذف می شود و آبی سالم و گوارا در اختیار شما مصرف کنندگان قرار می دهد. با خرید دستگاه های تصفیه آب خانگی می توانید از روش اسمزمعکوس استفاده کنید و آبی سالم بنوشید.

کلمات کلیدی: آب، نیترات، انسان، سلامتی، افزایش.